Üniversite sınavı sonuçları belli oldu. Şimdi tercih zamanı. Milyonlarca öğrenci ve ailesi “gelecek” için stres, kaygı ve heyecan içinde. Derece yapan, tam burs alan ve istediği bölümü seçebilen çok az sayıdaki genç dışında çoğunluk, puan uygunluğuna göre maddi koşullarına ve tercihlerine bakarak büyük ölçüde rastgele ya da gençlerin tabiriyle “gelişine” okullardan birine kaydolacak. Kariyer yolunu çizme sürecine resmen adım atacak. Bireysel yaşama ve kendi hayatının sorumluluğunu bizzat üstlenmeye doğru ilerleyecek.
ÖNCE; LÜTFEN ABARTMAYIN!
Şu anda size öyle gelmese de bu adım aslında ve eğer gereğini yapmazsanız geleceğiniz için hiç önemli bir kazanım/zafer ya da kayıp/yenilgi olmayabilir. Onun için ne sevinçten havalara uçun ne de dibe vurup, çökün. Çünkü bir okula girmişseniz ve eğer eğitim süreciniz boyunca son derece planlı, disiplinli, akıllıca ve yoğun bir çalışma dönemi geçirmezseniz, derslerden daha çok kişisel gelişiminize, bir alanda derin beceri kazanmaya (T-İnsan olmaya), fiilen çalışma hayatında deneyim kazanmaya odaklanmazsanız, mezun olup diploma alsanız bile muhtemelen hiç de o umduğunuz nurlu ufuklara erişemeyecek, onca yıl yaptığınız yatırımın “ölü” olduğunu göreceksiniz. Yani şu anda boşuna seviniyorsunuz! Veya bir yere yerleşemediyseniz, dört ya da iki yıllık bir okula giremediyseniz ama hemen toparlanıp, kendinizi sıkı bir vizyon oluşturma, akılcı ve kendinize, yatkınlıklarınıza uygun bir gelecek planlama, kişisel gelişim ve derin beceri kazanma (T-İnsan olma) sürecine odaklarsanız, mutlaka ve hemen çalışmaya başlarsanız, hayata-geleceğe karşı çok disiplinli, gayretli, tutkulu ve hırslı bir tutumu benimserseniz, muhtemelen üniversiteye giremediğinizi öğrendiğinizde hiç de ulaşabileceğinize inanmadığınız o nurlu ufuklara kesinlikle erişebileceksiniz. Yani şu anda boşa üzülüyorsunuz!
NASIL BAŞARILI OLUNUR?
Başarılı bir insan olmanın gereklilikleri: Aşağıdaki listedeki özellikler yoksa hiçbir okul ve diploma başarı getirmeyecek. Bu özellikler varsa ve geliştirilirse okul, diploma olmasa da başarı kesinlikle gelecektir. Öz disiplin, dürüstlük, iletişim yeteneği, eleştirel düşünme, kararlılık, merak ve öğrenme isteği, sorumluluk bilinci, işbirliği ve takım çalışması, zaman yönetimi, stres yönetimi, duygusal zekâ, problem çözme yeteneği, proaktif olma, iş etiği ve profesyonellik, yaratıcılık, esneklik ve adaptasyon yeteneği, girişimcilik ruhu, kendine güven, hedef odaklılık, bağımsız düşünme yeteneği, iyimserlik ve pozitif tutum, başkalarına saygı, sosyal duyarlılık, sürekli öğrenme ve gelişme, teknolojiye yatkınlık ve dijital okuryazarlık, kültürel farkındalık ve duyarlılık, kariyer planlama ve hedefleme, stratejik düşünme, uygulamalı öğrenme yeteneği, güçlü ahlaki ve etik değerler.Özetle; sizler bir puan ya da bir derece değilsiniz! Siz, hayallerini, hedeflerini ve yeteneklerini sadece ve sadece kendisinin gerçekleştirebileceğine inanan, harika gençlersiniz! Tüm enerjinizi kendinizi yukarıdaki listeye göre geliştirmeye verin.
OKUL SEÇERKEN DIKKAT
Okulunuzu, bölümünüzü seçerken nelere dikkat etmelisiniz? Kayıttan sonra neler yapmalısınız? nAraştırma yapın. İnternetten, forumlardan, o bölüm ve okuldan son yıllarda mezun olanlardan, danışmanlardan bilgi edinin. O mesleği-işi yapanlarla konuşun. Son üçe kalan okula gidip, gözlem yapın. Kariyer gelişim, staj programlarına, yurtdışı-yurtiçi projelerine, okurken çalışma fırsatlarına, sosyal, sportif, kültürel aktivitelerine ve başarılarına bakın. Tüm olanaklarını ve akademik kadrosunu iyice sorgulayın. Çok farklı değillerse daima “burslu ve daha ekonomik” olan seçeneklere yönlenin. Sonuç o kadar fark etmeyecek. Çünkü daima işi diploma değil “siz” kazanacak ya da kaybedeceksiniz. Yatkınlıklarınıza ve iç sesinize göre karar verip bölüm, okul seçin. Mezuniyetten sonra iş fırsatı, maaşı yüksek olur diyen büyüklerin telkinlerini dikkate almayın. En çok dikkat etmeniz gereken şey “sizsiniz, kendinizsiniz”. Belki girişimci olacaksınız. Belki çok farklı bir modelde çalışacaksınız. Tamamen kendinize, sizi neyin heyecanlandırdığına, motive ettiğine dikkat edin. Dünyanın hangi sorununu çözmek sizin işiniz olacak, ona göre ilerleyin. Fütürist bakış açısı kazanın. T-İnsan kişisel dönüşüm modelini öğrenin. Okula girdikten sonra hiç boş durmayın. Önce hedefler koyun. Gelecek planlaması yapın.Odağınızı belirleyin ve derslerinizi ihmal etmeyin. Bu çabalar size disiplinli olmayı, stresle başa çıkmayı ve tabii ki “bilmenin gücünü” öğretir. Ancak esas önemli olacak şey deneyim kazanmaktır. Alanınızla ilgili staj, asistanlık, vb. yapın. Projelerde çalışın. Network geliştirin. Sivil toplum kurumlarına katılın. Yurtdışına gidip, farklı kültür ve ortamlarda bulunma fırsatlarını kovalayın. İngilizceyi çok iyi ve hatta ikinci, üçüncü yabancı dili (Çince, Rusça) öğrenin. Bütçe yönetiminize çok önem verin Gençler ‘geleceksiz’ hissediyor!
KAZANAMADIYSANIZ…
Kazanamadıysanız ya da birtakım nedenlerle herhangi bir okula giremediyseniz, bundan sonra neler yapabilirsiniz, yapmalısınız?
Puanınız tutsaydı ya da olanaklarınız izin verseydi hangi bölüme girecek idiyseniz o bölümdeki, alandaki konuda çevrimiçi eğitim platformlarından kendi okulunuzu kendiniz oluşturun. Sanki okula gidermiş gibi disipline olun, azmedin, çok çalışın. İlgi duyduğunuz alanda mesleki becerilerinizi, deneyiminizi geliştirip, kendinizi göstereceğiniz, network geliştireceğiniz çalışmalara, gönüllü faaliyetlere, projelerde katılmaya dair tüm olanakları zorlayın, fırsatları kovalayın. Bakış açınız, tecrübeniz değişecek, ayaklarınız yere basacak üstelik büyük ihtimalle para da kazanabileceksiniz. Mesleki beceri seçerken daima kendi özelliklerinize göre karar verin. Mesleğinizi, işinizi asla çok popüler, havalı, daha saygın, herkes onu istiyor, tercih ediyor, vb. diye seçmeyin. Eğer teknolojiye, bilime, ilginiz varsa, bilgisayar programlama, veri analizi, dijital pazarlama, bilimsel araştırma, vb. gibi spesifik beceriler edinmeye çalışın. Ancak iş hayatı sadece bu tip teknolojik mesleklerden, bilimden İbaret değil. bunları sevmiyorsanız, yapamam diyorsanız, yeteneğiniz olmadığından eminseniz tamircilik, yaşlı-çocuk bakımı, kuaförlük, çiftçilik, tarım, hayvancılık alanındaki beceri gerektiren uğraşlar, şoförlük, nakliyecilik, vb. gibi sayısız alana yönlenin. Hangisini daha çok seviyorsanız, faydalı olmak istiyorsanız orada uzmanlaşmak üzere canınızı dişinize takın ve çok iyi öğrenip o işin en aranan insanı olun. Göreceksiniz boş bir mühendislik diploması alandan katbekat fazla kazanacaksınız ve çok daha mutlu olacaksınız.
Asla serilip yatmayın. Bir sene daha çalışıp yine sınava gireceğim diye kendinizi ve ailenizi kandıramayın. Boşa vakit, para harcamayın. Bir an önce iş hayatına girmeye, beceri kazanmaya odaklanın.
